7 Bước Quản Lý Thu Nhập & Chi Tiêu Giúp Bạn Kiểm Soát Tiền Bạc Và Đạt Tự Do Tài Chính Sớm

Vấn đề thực tế người trẻ Việt hay gặp

"Làm được bao nhiêu... tiêu hết bấy nhiêu!"
Nghe quen không? Đó là câu chuyện rất nhiều người trẻ Việt đang mắc phải.

Theo khảo sát của Prudential Việt Nam năm 2023:

• 67% người trẻ Việt không có kế hoạch quản lý tài chính cá nhân rõ ràng.

• 54% không có bất kỳ quỹ dự phòng nào.

• 38% không biết mỗi tháng mình tiêu bao nhiêu tiền.

Lý do lớn nhất? → Thiếu kiến thức tài chính & không có thói quen quản lý thu nhập - chi tiêu.

Nhưng tin vui là: Quản lý tài chính không khó — chỉ cần bạn biết đúng 7 bước dưới đây.

Bước 1: Biết chính xác thu nhập & chi tiêu của mình

Vì sao quan trọng?

• Bạn không thể quản lý được thứ mình không đo lường.

• Tiền vào - ra mơ hồ → Luôn cảm giác thiếu.

Hành động:

1. Ghi lại mọi khoản thu nhập (lương, thưởng, freelance, lặt vặt…)

2. Ghi lại mọi khoản chi tiêu (ăn uống, cà phê, mua sắm, thuê nhà, phí cố định…)

3. Dùng app miễn phí: Money Lover, Sổ Thu Chi MISA, Notion…

Ví dụ thực tế:

Ngân (25 tuổi, Hà Nội) thử ghi chép 1 tháng → Phát hiện:

• Tiền ăn vặt: 3 triệu/tháng

• Tiền Shopee, Lazada: 2 triệu
  → Sốc! Vì cảm giác "mình có tiêu gì nhiều đâu".

→ Bài học: Biết rõ dòng tiền → Mới biết cắt chỗ nào, tối ưu chỗ nào.

Bước 2: Áp dụng nguyên tắc 50-30-20 hoặc 6 cái lọ tài chính

Cách chia tiền cơ bản:

• 50% chi phí thiết yếu: Ăn, ở, đi lại

• 30% chi tiêu cá nhân, sở thích

• 20% tiết kiệm & đầu tư

Hoặc chia theo phương pháp 6 cái lọ nổi tiếng:

1. Nhu cầu thiết yếu: 55%

2. Tiết kiệm dài hạn: 10%

3. Học tập phát triển bản thân: 10%

4. Hưởng thụ: 10%

5. Quỹ tự do tài chính: 10%

6. Quỹ chia sẻ, giúp đỡ: 5%

Ví dụ người lương 20 triệu:

• Thiết yếu: 10 triệu

• Sở thích: 6 triệu

• Tiết kiệm/Đầu tư: 4 triệu

Case Study: Shark Thái Vân Linh

→ Luôn khuyên người trẻ phải chia tiền ngay khi nhận lương
→ Nguyên tắc: "Tiết kiệm trước - Tiêu sau"

Bước 3: Xây dựng quỹ khẩn cấp tối thiểu 3-6 tháng chi tiêu

Vì sao quan trọng?

• Giúp bạn sống sót khi thất nghiệp, bệnh tật, biến cố.

Công thức:

• Tổng chi tiêu cơ bản/tháng x 3 hoặc x 6
  → Ví dụ: Chi phí sống 10 triệu/tháng → Quỹ khẩn cấp nên có 30-60 triệu

Cách tích luỹ nhanh:

• Tiết kiệm ngay khi có lương

• Gửi tài khoản tiết kiệm riêng, không đụng đến

• Dùng app tiết kiệm tự động như Timo Goal Save

Case Study:

Tùng (Designer) mất việc 5 tháng mùa dịch
→ Nhờ có quỹ 50 triệu, không stress, vẫn sống ổn, không vay mượn.

Bước 4: Dọn dẹp nợ xấu càng sớm càng tốt

Vì sao phải dọn?

• Nợ = Kẻ ăn cắp tương lai

• Trả nợ xấu càng lâu → Mất lãi kép càng lớn

Phân loại nợ:

• Nợ tốt: Mua nhà trả góp, vay kinh doanh

• Nợ xấu: Thẻ tín dụng, vay tiêu dùng lãi cao, app đen

Chiến lược dọn nợ:

• Trả nợ lãi cao trước (Debt Avalanche)

• Hoặc Trả nợ nhỏ trước (Debt Snowball) để có động lực

Case Study: Anh Khánh (28 tuổi, TP.HCM)

• Nợ thẻ tín dụng 150 triệu

• Mất 2 năm mới dọn sạch → Sau đó cam kết không nợ xấu nữa

Bước 5: Thiết lập quỹ đầu tư cá nhân càng sớm càng tốt

Đầu tư nhỏ vẫn giàu được

→ Quan trọng nhất là "Thời gian đầu tư"

Kênh đầu tư cho người mới:

• Quỹ mở (500k/tháng)

• Trái phiếu doanh nghiệp uy tín

• Gửi tiết kiệm online lãi cao

Ví dụ minh hoạ:

• Đầu tư 1 triệu/tháng → Sau 10 năm = 200 triệu+ (tuỳ lợi suất)

• Đầu tư 5 triệu/tháng → 10 năm có thể thành 1 tỷ+

Bước 6: Quản lý chi tiêu thông minh mỗi ngày

Nguyên tắc sống:

• Tiêu ít hơn kiếm

• Chất lượng hơn số lượng

• Chi cho giá trị, không chi vì cảm xúc nhất thời

Tips hay:

• Delay 72h trước khi mua

• Viết Wish List

• So sánh giá trước khi mua

Case Study: Độ Mixi

→ Thu nhập khủng nhưng vẫn giữ thói quen tiết kiệm, chỉ mua khi cần, cực kì tỉnh táo với tiền bạc.

Bước 7: Tăng thu nhập - Nâng cấp tài chính cá nhân

Vì sao quan trọng?

• Muốn giàu nhanh hơn → Phải tăng thu nhập

• Tiết kiệm chỉ giúp an toàn → Tăng thu nhập mới giúp bứt phá

Gợi ý tăng thu nhập:

• Làm freelance

• Kinh doanh nhỏ

• Đầu tư kỹ năng: Marketing, Design, Content, Coding…

• Tạo kênh TikTok, YouTube kiếm tiền

Case Study: TikToker Nghĩ Khác

• Xuất phát lương 7 triệu

• Học Marketing → Làm thêm Freelance → Kiếm 50 triệu/tháng sau 2 năm

Quản lý tiền bạc = Quản lý cuộc đời

"Lương 5 triệu hay 50 triệu không quan trọng bằng bạn biết cách quản lý tiền."

Muốn tự do tài chính?
→ Bắt đầu ngay từ hôm nay
→ Từ những việc nhỏ nhất
→ Kiên trì đủ lâu → Thành quả sẽ đến